Hoogbegaafdheid

Specifieke aandacht voor de meerbegaafde leerling

Doelen

• Het onderwijs wordt zodanig ingericht dat de leerlingen een ononderbroken ontwikkelingsproces doorlopen, afgestemd op de voortgang van de ontwikkeling van de leerlingen.
• De extra zorg nodig is, moet passen binnen de mogelijkheden van de groep.

Doelgroep

Wij richten ons op leerlingen die behoefte hebben aan een aangepast leerstofaanbod, omdat het reguliere leerstofaanbod te weinig uitdaging biedt. Dit zijn meerbegaafde leerlingen, die in sterke mate beschikken over de leer- en persoonlijkheidseigenschappen die kenmerkend zijn voor kinderen met een zeer hoge intelligentie, zoals:

• Snel van begrip’
• Verbaal sterk’
• Goed geheugen
• Brede algemene kennis
• Groot analytisch vermogen
• Grote denk- en leerstappen
• Groot probleemoplossend vermogen

Persoonlijkheidseigenschappen van deze meerbegaafde kinderen kunnen zijn:

• Taalvaardig
• Creatief
• Geestelijk vroegrijp
• Groot doorzettingsvermogen
• Perfectionistisch ingesteld
• Behoefte aan autonomie
• Sociaal competent
• Houdt van uitdagingen

Signalering

Wij signaleren meerbegaafde leerlingen liefst zo vroeg mogelijk. We beginnen hiermee in groep 1-2. Door de leerlingen in een vroegtijdig stadium op te sporen, kunnen we vanaf het begin inspelen op de mogelijkheden van deze leerlingen en voorkomen we -zo mogelijk- problemen. 

Voor gesignaleerde leerlingen is meer onderzoek nodig. Dit onderzoek bestaat uit:

• Informatie verzamelen door de leerkracht, in samenwerking met de intern begeleider en de ouder(s)
• Didactische gegevens analyseren (methode toetsen en CITO)
• Invullen didactisch handelingsprotocol door ouders en leerkracht(en).
• Indien nodig worden andere bronnen geraadpleegd

Diagnostiek

Met de verzamelde gegevens stelt de HB specialist een handelingsplan op. In dit handelingsplan besteden we aandacht aan leeraspecten en -indien nodig- aan zelfbeeld-, omgangs- en werkhoudingsaspecten.

We willen dat deze leerlingen aansluiting blijven houden met de groep. Het aanbod van de groep wordt compact aangeboden. Daarnaast werkt de meerbegaafde leerling met verrijkingsstof.

De leerkracht geeft deze leerling wekelijks extra instructie/opdrachten. Hierna gaat de leerling zelfstandig, met behulp van een planning, aan het werk in de groep. De HB specialist heeft begeleidingstijd om vaardigheden hiervoor aan te leren en eventueel instructie te geven bij verrijkingsmateriaal zoals rekentijgers.

Onderpresteerders

Onderpresteerders zijn leerlingen die onder het niveau presteren dat op grond van hun capaciteiten verwacht mag worden. Signalen hiertoe kunnen van zowel de leerkracht, de ouder(s) of de leerling komen, zoals bijvoorbeeld motivatieproblemen of vluchtgedrag.

Ook dan is extra onderzoek nodig in samenwerking met de intern begeleider. In het handelingsplan komt dan met name de nadruk te liggen op de pedagogische begeleiding.

Begeleiding in groep 1-2

De belangrijkste punten zijn:

• opdrachten en werk sluiten aan bij het niveau van de leerling;
• de leerstappen zijn groter, opdrachten met een gelijke inhoud en/of doelstelling worden zo veel mogelijk vermeden;
• Per thema bekijken we welke opdrachten zinvol zijn voor deze leerling.

Verrijkingsaanbod

• -Vanaf het moment dat duidelijk is dat er sprake is van een ontwikkelingsvoorsprong starten we met het aanbieden van verrijkingsopdrachten.
• De verrijking omvat zoveel mogelijk verschillende ontwikkelingsgebieden, dus zo breed mogelijk.
• Per thema zoeken we verrijkingsmogelijkheden bij de onderdelen die aan bod komen.
• De verrijking sluit aan bij de verschillende manieren van leren die passen bij leerlingen in deze leeftijdsfase (spelend en handelend leren)
• Er wordt aangesloten bij de diverse werkvormen die gehanteerd worden (werken met ontwikkelingsmateriaal en spelen in hoeken)
• Eigen interesse van de leerling is belangrijk, maar de leerkracht bepaalt het aanbod.
• De leerlingen moeten de opdrachten relatief zelfstandig kunnen uitvoeren.
• Iedere dag heeft de leerkracht een instructie- en reflectiemoment met de leerling.
• De HB Specialist heeft begeleidingstijd om het niveau van de leerling te bepalen d.m.v. doortoetsen en begeleidt bij het aanleren van vaardigheden.

Begeleiding in groep 3 – 8

Per vakgebied schrijft de groepsleerkracht, per periode, een groepsplan voor de hele groep. Uitgangspunt hierbij is dat er in de klas op drie niveaus wordt gewerkt:

• de onder gemiddelde groep,
• de gemiddelde groep en
• de bovengemiddelde groep.

De leerlingen in de bovengemiddelde groep krijgen verrijkend lesmateriaal aangeboden van de methode (bijvoorbeeld: plus opdrachten bij taal en rekenen).

De meerbegaafde leerlingen compacten de reguliere lesstof, zodat er tijd is om aan uitdagende reken- en taal opdrachten te werken zoals rekentijgers. Daarnaast werken zij uit het plusschrift. De leerkracht schrijft een handelingsplan, welke regelmatig wordt geëvalueerd en indien nodig wordt aangepast.

De Specialist Hoogbegaafdheid begeleidt de leerkracht en indien nodig de leerling, bijvoorbeeld bij het aanleren van vaardigheden om zelfstandig aan het werk te kunnen.